NBA буюу Үндэсний сагсан бөмбөгийн холбоо нь Хойд Америкийн эрэгтэйчүүдийн мэргэжилийн сагсан бөмбөгийн гол лиг бөгөөд АНУ-ын 29, Канад улсын 1 нийт 30 багийн хооронд зохиогддог дэлхийн сагсан бөмбөгийн хөгжлийг тодорхойлдог гол лигүүдийн нэг ажээ.
Уг лиг нь анх 1946 оны 6 сарын 6-нд “Америкийн сагсан бөмбөгийн холбоо” /Basketball Association of America/ нэртэйгээр Нью-Йорк хотод 11 багийн хооронд зохиогдож эхэлсэн бол 1949 оноос эхлэн “Үндэсний сагсан бөмбөгийн холбоо” /NBA/ нэртэйгээр зохион байгуулагдах болжээ.
NBA-ын 30 баг нь Өрнөд ба Дорнод гэсэн 2 бүсэд хуваагддаг ба бүс тус бүр нь 5 багтай 3 дивизионд хуваагддаг. Өрнөд бүс буюу Westren conference-нь /Northwest, Pacific, Southwest/ Дорнод бүс буюу Eastren conference-нь /Atlantic, Central, Southeast / гэсэн дивизионд хуваагдаг.
1946-1947 оны NBA-ын аваргын төлөө Philadelphia Warriors, Chicago Stages багууд шалгаран үлдэж байсан бөгөөд Philadelphia Warriors цувралыг 4:1-ийн харьцаатай хожсоноор түүхэнд анх удаа NBA-ын аварга багаар тодорч байжээ.
Энэ үеийн шилдэг багуудын нэг баг болох Boston Celtics 1957 онд анх удаагаа аваргаар тодорч байсан бол 1958-1959 оны улирлын тоглолтоос эхлэн 1965-1966 оны улирлын тоглолт хүртэл 8 удаа дараалан аваргаар тодорч хамгийн олон удаа дараалан түрүүлсэн багаар шалгарч байжээ. Чухам энэ л үеэс эхлэн Los Angeles Lakers, Boston Celtics багуудын хоорондын өрсөлдөөн эхэлсэн бөгөөд 1969 он хүртэл энэ 2 баг хоорондоо 6 удаа аваргын төлөө тааран тоглосоноос бүгдэд нь Boston Celtics баг аваргаар шалгарч байжээ.
1980 оноос эхлэн нэгэн шинэ үе эхэлсэн бөгөөд энэ нь NBA-ын түүхэнд домог болон үлдсэн тоглогчид болох Larry Bird, Earvin “Magic” Johnson нарын үе байлаа. Энэ үед Earvin “Magic” Johnson 5 удаа, Larry Bird 3 удаа багаа аварга болгож байжээ.
1990 оноос эхлэн “Нисдэг хүн” хэмээх хочит Michael Jordan-ны үе эхэлсэн. Тэрбээр багийн хамтрагч болох Scottie Pippen-ний хамтаар 1998 он хүртэл багаа 6 удаа аварга болгож түүхэнд бас нэгэн ул мөрөө үлдээсэн ажээ.
2000 оноос эхлэн Kobe Bryant болон Shaquille O’Neal нарын хослол үүсгэсэн Lakers-ийн үе дахин эхэлсэн бөгөөд 2003 он хүртэл 3 жил дараалан аварга багаар шалгарчээ.
Түүхэнд хамгийн олон удаа аваргаар тодорч байсан багуудаар:
Boston Celtics-17
Los Angeles Lakers-14 /Los Angeles 9, Minneapolis гэх нэрээр 5 удаа аварга болсон/
Chicago Bulls-6
San Antonio Spurs-4 тус тус шалгарч байжээ.
Хамгийн олон удаа улирлын үнэ цэнэтэй тоглогчоор шалгарсан тоглогчидын нэрс:
Kareem Abdul Jabbar-6
Michael Jordan-5
Bill Russell-5
Wilt Chamberlain-4
Magic Johnson-3
Larry Bird-3
Moses Malone-3
Аваргын төлөө тоглолтын үнэ цэнэтэй тоглогчоор алдарт Michael Jordan 6 удаа шалгарчээ.
Улирлын тоглолт
NBA-ын улирлын тоглолт нь тухайн оныхоо 11 дүгээр сарын эхний 7 хоногт эхэлдэг. Багууд өөрийн дивизионы багуудтай 4 удаа /16/, нөгөө 2 дивизионы багуудтай 2-3 удаа /36/, нөгөө бүсийн багуудтай 2 удаа /30 тоглолт/ нийт 82 удаа тоглодог бөгөөд үүний 41-ийг хотдоо, үлдсэн 41 өөр хотуудад тоглодог.
Улирлын тоглолт дундаа орох үед бүх оддын тоглолт /NBA All Star Game/ зохиогддог ба байрлал тус бүр дээр интернэтээр хамгийн их үзэгчидийн санал авсан тоглогчид шалгарч оролцдог. Энэхүү бүх оддын тоглолтонд 3 онооны шидэлт / Three-Point Shootout /, NBA-д эхний болон 2 дахь жилдээ тоглож буй тоглогчидийн хооронд зохиогддог / Rookie Challenge /, цагирган дээрээс довтлох үзүүлбэр буюу /Slum dunk contest/, ур чадварын буюу /Skills challenge/, тухайн хотын холимог алдартнуудын дунд зохиогддог шидэлтийн тэмцээн буюу / Contestants /, 2 бүсийн оддуудын хооронд болдог тоглолт буюу /All Star/ зэрэг тэмцээн, уралдаан зохиогддог.
Флэй оппын тоглолт
Улирлын 82 тоглолт дууссаны дараа бүс тус бүрдээ хамгийн их хожилтой эхний 8 багууд хоорондоо тоглож /бүсийнхээ 1:8 байраар шалгарсан баг, 2:7, 3:6, 4:5/ гэх мэтээр дарааллаар тоглож бүсийн аваргаа шалгаруулдаг.
Аваргын төлөөх тоглолт
Бүсийнхээ аварга болсон 2 баг аваргын төлөө тоглох эрхтэй болдог ба хамгийн түрүүнд 4 хожил авсан баг нь аварга багаар шалгардаг. Ингэж тоглохдоо улирлын 82 тоглолтоос хамгийн их хожил авсан баг нь эхлээд талбай дээрээ дараалан 2 тоглох эрхийг олж авдаг бөгөөд дараагийн 3 тоглолт нөгөө багийн талбай дээр үлдсэн 2 тоглолтыг өөрийн талбай дээрээ тоглох эрхтэй байдаг.
Өнөөдөр интернэтээр хэсүүчлэн аялж байгаад өмнө нь мэддэггүй зүйлээ мэдэж авдийн байна. Энэ юу вэ гэхээр бид бүхэн компьютер дээрээ юм хийж байгаад түр зуур компьютероосоо холдох хэрэг гардаг шүү дээ. Ингэхдээ windows+L хослолыг дарж lock хийдэг билээ. 
